9 Mayıs 2012 Çarşamba

Gerontoloji'nin Tarihi

Gerontoloji'nin kısa tarihçesi:

Bilimsel Gerontolojinin ilk dönemlerinde (1. Dünya Savaşı sonrası), öncelikle yaşlanmanın biyolojik boyutları incelenmiştir. 2. Dünya Savaşı’nın ardından sosyal ve psikolojik boyutlarının incelenmesine öncelik verilmiştir. Bugün sosyal, psikolojik, biyolojik ve tıbbi perspektiflerin yanı sıra, yaşlanma olgusu aynı zamanda felsefi, kültürel, tarihsel, teolojik ve ekolojik olmak üzere daha pek çok düzlemde araştırılmaktadır Gerontososyoloji, Gerontopsikoloji, Gerontopsikiyatri gibi yeni bilim kolları ortaya da çıkmıştır. Farklı bilim kolları, kendi alanlarında ve kendi yöntemleriyle yaşlanma olgusunu inceleyip açıklamaya çalışmaktadır. Gerontoloji, bu bilgilerden hareket ederek, yaşlanma süreçlerine müdahale edebilmenin yollarını aramaktadır. Bu yüzden bilimler arası bilim dalı olarak kendini tanımlamaktadır.  

Gerontolojinin tarihçesiyle ilgili bilgiler Prof. Hans-Werner Wahl (2004) tarafından derlenmiştir (Bkz. Wahl, H.-W. (2004): Entwicklung gerontologischer Forschung, (Pp. 29-48). In A. Kruse & M. Martin (Ed.), Enzyklopädie  der Gerontologie. Bern et. al.: Huber).

1920 – 1945 Yılları:

Gerontoloji ABD’de ortaya çıkmıştır, sonra Avrupa’ya ve diğer ülkelere yayılmıştır. Günümüzde endüstri ülkelerinin hepsi Gerontolojinin bilgi ve bulgularını kullanarak, yaşlılara yönelik sosyal politikalarını tasarlamakta ve gelecekle ilişkili öngörülerden hareket ederek, kuşaklararası iyi ilişkilerin kalıcı olmasını sağlamaya çalismaktadirlar.
  • 1920: ABD’de Yerkes, 18-60 yaşları arasındaki erkeklerde zeka gelişimiyle ilgili araştırmasını yayınladı.
  • 1926: Rusya’da Pawlow, genç ve yaşlı köpeklerin ögrenme yetenekleriyle ilgili araştırmasını yayınladı.
  • 1927: Japonya’da Tachibana, “japanese Journal of Psychology” dergisinde yaşlanmayla ilişkili psikolojik bulgularını yayınladı.
  • 1928: ABD’de Miles, Stanford Üniversitesi’nde yetişkin insanlarda zeka gelişimiyle ilgili araştırmalarına başladı.
  • 1934: Japonya’da Kirihara, 25.000 işçi üzerinde yaptığı zeka gelişimiyle ilgili araştırmalarının sonuçlarını açıkladı.
  • 1940: ABD’de Chicago Üniversitesi’nde “Committee of Human Developmen” kuruldu Bu komitede örnegin Havighurst, Neugarten, Shanas gibi bilim adamları yer aldılar.
  • 1941: ABD’de Shock, “national Institutes of Health” bünyesinde kurulan “Gerontological Unit” başkanlığına getirildi.
  • 1942: ABD’de “American Society o Geriatrics” kuruldu. 1945: ABD’de “Gerontological Society” kuruldu.

1946 – 1960 Yılları:

  • 1946: ABD’de GSA’nın organı olan “Journal of Gerontology” dergisi yayınlandı. İngiltere’de “Nuffield Unit for Research into Problems of Ageing” kuruldu.
  • 1947: ABD’de ilk GSA kongresi düzenlendi. Birren, “Gerontological Unit” kapsamında görev başladı. İsveç’te ilk büyük çapli gerontolojik araştırma yapıldı (Hagnell).
  • 1948: ABD’de Havighurst “Developmental Tasks and Education” 1949: ABD’de Cavan “personel Adjustment to Old Age” 1950: ABD’de Erikson “Childhood and Society”
  • 1950: Belçika: “Internation Association of Gerontology” kuruldu.
  • 1951: ABD’de Shock “A Clsssiefied Bibliogrphy of Gerontology and Geriatrics” (Supplement 1957).
  • 1952: ABD’de Chicago Üniversitesi “Kansas City Studies” başladı (Örnegin Cummings, Havighurst, Henry). Sovyetler Birliği ( zamanki): Kiew’de Gerontoloji Enstitüsü’nü kurdu.
  • 1953: ABD’de “Age and Achievement” (Lehman)
  • 1954: Kanada Ottawa’da ilk yaşlılar arasında ampirik araştırma başladı. Hollanda’da yaşlıların sağlık durumuyla ilgili araştırma (van Zonnefeld).
  • 1955: ABD’de “Duke longitudinal Studies” başladı. National Institute of Mental Health ilk defa yaşi 61-91 arasındaki 47 erkek üzerinde disiplinler arası gerontolojik araştırma yaptı.
  • 1956: ABD’de Anderson “Psychological Aspects of Aging”; Shaie “tarafından yürütülen “Seattle longitudinal Study” başladı.
  • 1957: ABD’de Shock “Trends in Gerontology”; İngiltere’de Towsend “The Family Life of old People”; Norveç’te Gerontoloji Enstitüsü kuruldu.
  • 1958: ABD’de “Baltimore Longitudinal Study of Aging” başladı. İngiltere’de “Aging and Human Skill” (Welford).
  • 1959: ABD’de “Handbook of Aging and the Individual” (Birren) yayınlandı.
  • 1960: ABD’de Tibbitt “Handbook on Social Gerontology”: Societal Aspects of Aging” ; Japonya’da Gerontoloji Kurumu kuruldu.

1961 – 1990 Yılları:

  • 1961: ABD’de Cumming & Henry “Growing Old. The Process of Disengagement”; “The Gerontologist” kuruldu. Sovyetler Birliği’nde geniş çapli gerontolojik araştırmalar başladı.
  • 1962: Almanya’da “Kuratorium Deutsche Altershilfe” kuruldu.
  • 1965: ABD’de Shaie “A General Model for the Study of Developmental Problems” ; Almanya’da “Bonner Laengsschnittstudie über Altern” (BOLSA; Lehr & Thomae) başladı. Rosenmayr & Köckeis “Umwelt und Familie aelterer Menschen”.
  • 1966: Viyana’da IAG’nin Gerontoloji Kongresi (Dünya Kongresi) yapıldı.
  • 1968: ABD’de Birren “Andrus Gerontology Center” Başkanı oldu.
  • 1970: Fransa’da Beauvoir “La vieillesse”
  • 1971: Macaristan’da 100 yaşindakiler arasında geniş çapli araştırma başladı (Beregi). Almanya’da Tews “Soziologie des Alterns” adlı kitabını yayınladı.
  • 1972: Almanya’da Lehr “Psychologie des Alterns” adlı kitabını yayınladı.
  • 1973: ABD’de gerontolojik intervensiyon araştırması başladı. İngiltere’de “British Society of Gerontology” kuruldu.
  • 1974: ABD Bathesda’da “National Institute of Aging” kuruldu. Shock et. al. “Normal Human Aging: The Baltimore Longitudinal Study of Aging”.
  • 1976: ABD’de Binstock & George “Handbook of Aging and the Social Sciences”
  • 1977: ABD’de Birren & Shaie “Handbook of the Psychology of Aging”; Finch “Handbook of the Biology of Aging”
  • 1980: ABD’de Birren & Sloane “Handbook of Mental Health and Aging” (1992’de yeni baskısı çikti).
  • 1983: ABD’de Shaie “The Seattle Longitudinal Study”
  • 1985: ABD’de Busse & Maddox “The Duke Longitudinal Studies on Normal Aging”
  • 1986: ABD’de “psychology and Aging” dergisi kuruldu.
  • 1987: ABD’de Maddox “The Encyclopedia of Aging”
  • 1988: ABD’de Birren & Bengtson “Emergent Theories of Aging”
  • 1989: Almanya’da “Berliner Altersstudie” başladı (Mayer & Baltes).
  • 1990: Almanya Dortmund Üniversitesi’nde Gerontoloji Bölümü açıldı (Naegele).

Daha ayrıntılı bilgi için: http://www.gerontolojibolumu.com/

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder